Türkiye’de Personel Maliyetleri

Türkiye’de Personel Maliyetleri

ŞİRKET KUR

İşverene Olan Toplam Yükün Analizi
Türkiye’de personel maliyetleri, yalnızca çalışana ödenen net ücretle sınırlı olmayıp; yasal yükümlülükler, sosyal güvenlik primleri, vergiler ve yan haklar gibi birçok unsuru da kapsar. Bu nedenle işverenin bir personel için katlandığı toplam maliyet, çalışanın eline geçen tutardan belirgin şekilde fazladır.
Personel Maliyetlerini Oluşturan Unsurlar
• Brüt Ücret: Çalışana sözleşmede belirtilen, üzerinde tüm yasal kesintilerin ve primlerin hesaplandığı temel maaştır.
• Sosyal Güvenlik (SGK) Primi – İşçi ve İşveren Payı: Her ay hem işçi hem işveren tarafından SGK’ya yatırılır. 2025 yılı itibarıyla işveren payı %20,5, işçi payı ise %14’tür. Ayrıca işsizlik sigortası primi de eklenir.
• Gelir Vergisi ve Damga Vergisi: Brüt ücret üzerinden hesaplanır ve çalışana ödenen net ücretten kesilerek devlete aktarılır.
• Yıllık İzin, Kıdem ve İhbar Tazminatı Yükümlülüğü: Çalışanın çalışma süresine bağlı olarak ileride ödenmesi gerekebilecek yasal haklardır.
• Ek Haklar ve Yan Haklar: Yemek, yol, servis, özel sağlık sigortası, prim ve ikramiye gibi ek ödemeler toplam maliyeti artırır.
Personel Maliyeti Nasıl Hesaplanır?
Bir çalışanın işverene toplam maliyetini hesaplarken temel formül şu şekildedir:
• Brüt Ücret
• + SGK İşveren Payı (%20,5)
• + SGK İşsizlik Sigortası İşveren Payı (%2)
• + Yol/Yemek/Giyim Yardımı (varsa)
• + Özel Sağlık Sigortası, Prim, İkramiye gibi yan ödemeler (varsa)
• + Kıdem/İhbar Yükümlülüğü (oran olarak hesaplanabilir)
Örnek Hesaplama (2025 yılına göre)
Varsayalım ki brüt maaşı 30.000 TL olan bir personel için işverenin aylık maliyeti şöyle olur:
Kalem Tutar (TL) Açıklama
Brüt Ücret 30.000
SGK İşveren Payı (%20,5) 6.150 30.000 x 0,205
İşsizlik Sigortası İşveren Payı (%2) 600 30.000 x 0,02
Yol/Yemek Yardımı 2.000 Varsa, örnek tutar
Toplam Maliyet 38.750
Bu örnekte işveren, brüt maaşı 30.000 TL olan bir personel için, yan haklarla birlikte toplamda 38.750 TL’lik bir yükümlülüğe sahip olur.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Personel maliyetleri, sektör ve iş koluna göre, toplu sözleşmelere, ek yan haklara ve yasal değişikliklere bağlı olarak değişiklik gösterir.
• Asgari ücret ve SGK prim oranları her yıl güncellenmektedir; bu nedenle güncel oranlar mutlaka kontrol edilmelidir.
• Yasal teşvik ve indirimler (örneğin, 5 puanlık SGK indirim teşviği) toplam maliyeti azaltabilir.
Sonuç
Türkiye’de bir çalışanın işverene toplam maliyeti, sadece net maaştan ibaret değildir. Sosyal güvenlik, vergiler ve ek ödemeler dahil edildiğinde maliyetler ciddi oranda artar. Şirketler, insan kaynakları ve mali işler birimleriyle birlikte bu unsurları dikkate almalı ve bütçelerini buna göre planlamalıdır.